شریف

اولين قدم در بحث متافيزيك تعريف كلمه متافيزيك است كه يكى از الفاظ مبهم و مسئله ساز و گيج كننده در تاريخ فلسفه است. در تاريخ فلسفه كمتر مفهومى پيدا مى شود كه فيلسوف ها در آن اجماع نظر داشته باشند. هميشه آدمى مثل نيچه پيدا مى شود كه مسئله اش با همه تناقض داشته باشد. لفظ متافيزيك در صد سال اخير توسط فشارهاى ماركس و انگلس بسيار رو آمده است و معنى اى را گرفته كه با همه تاريخ فلسفه متناقض است. وقتى مى گويند متافيزيكى يعنى چيز غير علمى، عرفانى، گيج و مربوط به جهان مه آلود عقايد ماورايى. خيلى ها اين نظريه و تعريف را مى پذيرند ولى لغت متافيزيك هزار معنايى است. مثلاً برداشت لايب نيتس با هايدگر در مورد اين لفظ تفاوت دارد. اولين بار كه به متافيزيك بر مى خوريم نام كتابى است از ارسطو كه بعد از كتاب فيزيك وى عرضه مى شود. متافيزيك در اينجا هيچ معنى مبهمى ندارد. مباحثى كه در كتاب متافيزيك مطرح مى شود دقيقاً بعد از كتاب فيزيك ساخته مى شود و به سئوالاتى كه در كتاب فيزيك پاسخ داده شده در آن پاسخ داده مى شود. مثل اينكه ما چه را مى شناسيم؟ آيا چيزى كه مى شناسيم ظاهر است يا باطنى نيز دارد؟ آيا فقط عوارض است يا گوهرى دارد؟ 

اين مباحثى است كه در كتاب هاى ديگر ارسطو هرگز نبوده است. خود لفظ متافيزيك هيچ كجا در اين كتاب به كار برده نشده است. اما لغت متافيزيك بعدها در فلسفه روم بسيار به كار رفت. در فلسفه روم متافيزيك فلسفه اى است كه بعد از طبيعت مطرح مى شود و علم فيزيك علمى است كه ما به واسطه آن طبيعت را مى شناسيم. اين موضوع از نظر هايدگر بزرگترين انحرافى است كه در اين لغت پيدا شد و به جاى اينكه فيزيك ما را بكشد به مسائل هستى، سوق داد به مسائل طبيعى. ما طول و عرض و جنس را مدنظر قرار مى دهيم در حالى كه از هستى آن چيز اصلاً صحبت نمى كنيم. در حقيقت سئوالاتى در مورد هستى اشيا مطرح مى شود